2015.11.17 – Odsłonięcie i poświęcenie pomnika żołnierzy AK w Trzebieszowie
źródło: Youtube – Andrzej Jastrzębski
Uroczystości odsłonięcia i poświęcenia POMNIKA ŻOŁNIERZY 1 BATALIONU 35 PUŁKU PIECHOTY AK,POLEGŁYCH W WALCE Z NIEMIECKIM NAJEŹDŹCĄ, odbyła się w dniu 18.10.2015 r. na cmentarzu parafialnym w Trzebieszowie.
Idea budowy nowego pomnika zrodziła się podczas uroczystego zebrania członków ŚZŻAK Koło Trzebieszów oraz mieszkańców gminy Trzebieszów w dniu 24.01.2015 r. Wtedy też podjęto stosowną uchwałę oraz wyłoniono zespół ludzi, którzy zobowiązali się do jej realizacji. Konieczność budowy nowego pomnika wynikała z faktu, że dotychczasowy pomnik wybudowany w 1980 r. przez Zygmunta Sikorę ps. ?Lot? uległ znacznemu zniszczeniu. ŚZŻAK Koło Trzebieszów z prezesem Józefem Wierzejskim, upoważnił zespół wybranych osób do realizacji tego przedsięwzięcia.
Wybrany zespół w składzie: Bożena Dębowska, Ewa Szczygielska, Barbara Krasuska, Jadwiga Galińska, Tadeusz Brzozowski, Henryk Brzozowski, Tomasz Grochowski, Stanisław Kłopotek, Grzegorz Kłopotek, Stanisław Rybak, Jan Szczygielski, Konstanty Strus, Bogdan Dębowski i Michał Szczygielski, wydał odezwę skierowaną do mieszkańców gminy Trzebieszów i powiatu łukowskiego o finansowe wsparcie inicjatywy, a wkrótce potem rozpoczął zbiórkę pieniędzy. Do zespołu dołączyli później wójt gminy Trzebieszów Mirosław Szekalis oraz jego zastępca Jacek Krzyszczak.
W dniu 18.06.2015 r. Ś.Z.Ż.A.K. koło Trzebieszów wystąpiło z wnioskiem do Wojewody Lubelskiego o wydanie pozwolenia na przebudowę pomnika. W dniu 21.08.2015 r. Wojewoda Lubelski wydał zezwolenie znak :GN-I.5232.12.2015.SK , w którym określił warunki przebudowy.
Konstanty Strus, członek nadzwyczajny ŚZŻAK Koło Trzebieszów, zwrócił się z prośbą do architekta Jana Raniszewskiego z pracowni Studio 3A z Gdańska o sporządzenie projektu i dokumentacji nowego pomnika. Projekt ten, wykonany bezinteresownie, został zaakceptowany przez ks. kanonika Ryszarda Kozieła, proboszcza parafii Trzebieszów, oraz przez wybrany zespół, i skierowany do firm budujących pomniki celem uzyskania ofert realizacji.
Po analizie nadesłanych ofert wybrana została firma Urbana Bartnickiego z Czerśli, z którym podpisano stosowną umowę. Zakończenie inwestycji, przewidziane na 15.10.2015 r., zostało zrealizowane w terminie.
Wybudowany pomnik upamiętnia żołnierzy AK i BCh, którzy zginęli w walce z Niemcami podczas II wojny światowej. 20 lipca 1944 r. w bitwie pod Gręzówką zginęli: ppor. Tadeusz Dębowski ps. ?Wiktor?, plut. Piotr Mitura ps. ?Jeż?, kpr. Antoni Durys ps. ?Mały?, strz. Mieczysław Izdebski ps. ?Miecz?, strz. Jerzy Karwowski ps. ?Lis?, strz. Jan Rybak ps. ?Twardy?. 19 stycznia 1944 r. polegli pod Żabcami: Stefan Kurowski ps. ?Gruby?, Henryk Kokoszkiewicz ps. ?Sowa?. Pod Brzozowicą poległ Edward Rybak ps. ?Żbik?.
W dniu 18.10.2015 r. o godz. 1300 na cmentarzu parafialnym w Trzebieszowie nastąpiło uroczyste odsłonięcie i poświęcenie pomnika. Uroczystość poprowadziła Jadwiga Galińska. W uroczystościach wzięli udział m.in.: Ks. kan. Ryszard Kozieł, proboszcz parafii Trzebieszów, który odprawił mszę św., Ks. Jan Grzesiak, proboszcz parafii Szaniawy, który wygłosił homilię; Senator RP Stanisław Gogacz; Poseł na Sejm RP Krzysztof Głuchowski; Wicestarosta Łukowski Włodzimierz Wolski; Sekretarz Powiatu Jerzy Siwiec; Członek Zarządu Powiatu Łukowskiego Józef Płudowski; Wójt gminy Łuków Mariusz Osiak; Wójt gminy Trzebieszów Mirosław Szekalis; Prezes ŚZŻAK Koło Trzebieszów Józef Wierzejski; Wiceprezes ŚZŻAK Koło Trzebieszów Leon Wysokiński; Członkowie rodzin poległych żołnierzy AK: Bogdan Dębowski, Stanisław Rybak, Barbara Krasuska, Czesław Sikora ? którzy dokonali odsłonięcia pomnika; Stowarzyszenie Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji w barwach 1. pułku strzelców konnych w składzie: komendant Andrzej Nowak, kwatermistrz Tadeusz Brzozowski, Waldemar Kosieradzki, Daniel Lubecki, Leszek Kania, Adam Ciołek, Sławomir Sulej, Marta Serediuk , Marcin Tomczak ? którzy zaciągnęli wartę honorową przy grobie; Poczty sztandarowe: ŚZŻAK Koło Trzebieszów, Solidarność Łuków, OSP z terenu gminy Trzebieszów, szkoły z terenu gminy Trzebieszów, Stowarzyszenie KSOPiT; Mieszkańcy gminy Trzebieszów.
Uroczystość rozpoczęła się od wprowadzenia sztandarów. Pocztami dowodził podkomisarz policji Jarosław Modrzewski, który złożył meldunek prezesowi ŚZŻAK Koło Trzebieszów Józefowi Wierzejskiemu o gotowości do rozpoczęcia uroczystości. W trakcie wykonywania hymnu państwowego poczet flagowy wciągnął na maszt biało-czerwoną flagę.
Po mszy świętej Tadeusz Brzozowski powitał przybyłych gości, a Małgorzata Szczygielska odczytała referat omawiający działalność żołnierzy AK i BCh na terenie gminy Trzebieszów, przygotowany przez Michała Szczygielskiego. Następnie przedstawiciele rodzin poległych żołnierzy odsłonili pomnik, przybrany biało-czerwoną wstęgą, a ks. kan. Ryszard Kozieł poświęcił krzyż na pomniku. Całą uroczystość poprowadziła Jadwiga Galińska.
Apel poległych odczytał przy wtórze werbla komendant Stowarzyszenia KSOPiT Andrzej Nowak, a na wezwania odpowiadały poczty sztandarowe oraz członkowie KSOPiT. Trzykrotną salwę armatnią oddał Marek Sawczuk z Podlasko-Kozieradzkiego Bractwa Kurkowego. Po apelu nastąpiło składanie wiązanek i wieńców, które także odbywało się przy wtórze werbla. W czasie składania wieńcow wysłuchano melodii ?Cisza?, odegranej na trąbce. Okolicznościowe przemówienia wygłosili: senator RP Stanisław Gogacz, poseł na Sejm RP Krzysztof Głuchowski i wójt gminy Trzebieszów Mirosław Szekalis.
Po części oficjalnej zaproszeni gości udali się do Szkoły Podstawowej w Trzebieszowie, gdzie wysłuchali montażu słowno-muzycznego w wykonaniu uczniów tej szkoły, przygotowanych przez Jadwigę Galińską. Pieśni ?Biały Krzyż? i ?Moja Ojczyzna? zaśpiewała Anna Oskroba – Suśniak. Pod kierunkiem Jadwigi Galińskiej przygotowana została okolicznościowa scenografia: brzozowy krzyż z biało-czerwoną szarfą, płonący znicz, brzoza z rozrzuconymi pod nią elementami uzbrojenia – hełmami, manierkami, karabinem, pasem z bagnetem itp. Scenę zdobiła również draperia z mottem uroczystości: ?Przeszłość zachowana w pamięci, staje się częścią teraźniejszości?.
Po występie dzieci podziękowania dla wszystkich darczyńców wygłosił Michał Szczygielski. Podziękował również osobom, bez których pomocy nie dałoby się zrealizować postawionego zadania. Wszystkim darczyńcom oraz osobom zaangażowanym w to dzieło prezes ŚZŻAK Koło Trzebieszów Józef Wierzejski wręczył symboliczne podziękowania w formie dyplomów.
Następnie wszyscy goście zostali zaproszeni na wspólny poczęstunek, w trakcie którego śpiewano pieśni patriotyczne. Uczestnicy uroczystości dziękowali organizatorom za chwile przeżyte wspólnie w tak patriotycznym duchu.
Opracował: Michał Szczygielski