73. rocznica Akcji Mitropa w Szaniawach

3 października 1946 r. w Szaniawach-Poniatach koło Trzebieszowa kilkudziesięcioosobowy oddział AK-WiN pod dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. Kurzawa zatrzymał Mitropę, wojskowo-dyplomatyczny pociąg radziecki kursujący na trasie Moskwa-Warszawa-Berlin. 

Bez jednego wystrzału ok. 50 osobowy oddział partyzancki rozbroił i pozbawił mundurów ponad 200 czerwonoarmistów, w tym pięciu generałów i kilku wysokich rangą funkcjonariuszy NKWD jadących na naradę wojskową do Warszawy. Tak rozbrojonych sowietów puszczono wolno.  Akcja odbiła się szerokim echem w kraju, opisywały ją również agencje światowe. NKWD zarządziło natychmiastowy odwet ściągając na Lubelszczyznę ogrom wojska. Oddział partyzancki został rozbity już trzy dni później, w bitwie pod Kiełbaskami przez ogromne siły NKWD, KBW, UB i MO. 

W niedzielę 29 września 2019 r. odbyły  się uroczystości  upamiętniające 73. rocznicę Akcji Mitropa. Do Szaniaw przybyła m.in.  delegacja  żołnierzy  Wojska Polskiego z Dęblina i Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego z Siedlec, liczne poczty sztandarowe oraz przedstawiciele  ŚZŻ AK Okreg Warszawa Wschód, Koło Łuków, Koło Trzebieszów, członkowie Związku Polskich Spadochroniarzy XXVII Oddział w Siedlcach oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Rajd Katyński. 

Uroczystości pod pomnikiem poprzedziła  Msza św.  Eucharystii przewodniczył ks. prałat płk Sławomir Niewęgłowski.

Na uroczystość  przybyli: 

Podczas uroczystości  w imieniu Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Lublinie  mjr. Krzysztof Woźniak Szef Wydziału Rekrutacji Wojskowej Komendy Uzupełnień w Białej Podlaskiej  przekazał  na ręce przedstawiciela rodziny, pana Jerzego Płudowskiego, patent oficerski + ppor Antoniego Dołęgi podpisany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.  

Przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Warszawa Wschód wręczyli także dyplomy uznania  za działalność na rzecz SZŻ AK przedstawicielom Gminy Trzebieszów Wójtowi Mirosławowi Szekalis i Sekretarzowi Gminy Sławomirowi Smolakowi

W uroczystości nie zabrakło także uczestników IV Rajdu Rowerowego Szlakiem Pamięci Żołnierzy Niezłomnych AK WIN Obwód Łuków, którym przewodził nas honorowy mieszkaniec Pan Konstanty Strus. Grupa wyruszyła z Kiełbasek o Szaniaw.

Dla uczestników rajdu w Kiełbaskach Mszy Świętej przewodniczył ks. Bogumił Lempkowski.

 
Uczestnicy uroczystości wraz z przybyłymi rodzinami Żołnierzy uczestniczących w Akcji Mitropa złożyli z tej okazji  kwiaty pod krzyżem i tablicą upamiętniająca to wydarzenie. 
 
Z Łukowa do Szaniaw
Akcji Mitropa towarzyszyła inicjatywa ŚZŻAK Koło Łuków którego członkowie wyruszyli w nocy, aby przebyć drogę 38 km nawiedzając miejsca pamięci w Łukowie,  Uroczyska Baran i Akcji Mitropa. 
FOTOGALERIA – szlakiem z Łukowa do Szaniaw przez Uroczysko Baran 
O godzinie 2.00 na ranem z Łukowa, sprzed obelisku Żołnierzy Niezłomnych i Ofiar Reżimu Komunistycznego na trasę Rajdu Pamięci o Akcji Mitropa, wyruszyła pięcioosobowa grupa piechurów. Miejscem docelowym był pomnik w Szaniawach-Poniatach, gdzie odbyły się uroczystości upamiętniające wydarzenia sprzed 73 lat.
Piechurzy zanim dotarli do celu niedzielnej wędrówki pokonali 38 kilometrową trasę.  Z Łukowa poprzez Turze Rogi, Las Kownacki, Lipniaki dotarli do Uroczyska ?Baran? zwanego przez okoliczną ludność Małym Katyniem. Znajdują się tam odnalezione i dotąd nieodnalezione groby żołnierzy AK, WiN, BCH i NSZ pomordowanych przez sowietów na przełomie 1944 i 1945r. Ginęli tu też cywile uznani za element wrogi wobec tworzącej się nowej władzy w Polsce Ludowej. Wyroki wydawał urzędujący w Kąkolewnicy Sąd II Armii, którego działalność  wspierało NKWD i trybunały sowieckie. Przypuszcza się, że w okresie stalinizmu zamordowano od 1500-2000 żołnierzy, których ciała spoczywają w miejscowym lesie. Po oddaniu hołdu pomordowanym oraz chwili odpoczynku wędrowcy poprzez Sokule dotarli do Popław.
Jak mówi jeden z pomysłodawca i koordynator Rajdu Krzysztof Kowalczyk ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koło Łuków: – Poprzez trud naszej wędrówki, chcieliśmy symbolicznie wszystkim Bohaterom – którzy przed 80 laty stanęli do walki z niemieckim a także z sowieckim agresorem, wyrazić pamięć i wdzięczność za to, że możemy żyć w wolnej Polsce. To dzięki ofierze Ich pokolenia możemy dziś mówić w naszym ojczystym języku. Trzeba, aby pamięć o Nich wiecznie trwała i żyła.   
Całość uroczystości prowadziła Pani Danuta Kornas Dyrektor Szkoły Podstawowej w Szaniawach. 
Wśród naszych szczególnych gości w uroczystości uczestniczył 91-letni  mjr Dionizy Magadzia, uczestnik  akcji Ostra Brama Wilno, w lipcu 1944 r. w ramach akcji ?Burza?, wywieziony do Kaługu, skad uciekł. Pan Dionizy  ukrywał się do 1946 w Wilnie, kiedy przedostał się do Polski. W Polsce był aresztowany w 1956 r.  przez UB represjonowany przez okres 8 lat. Od tamtej pory mieszka w Warszawie.
 
Szczególne podziękowania dla OSP Nurzyna za przygotowanie posiłku dla uczestników uroczystości.
Skip to content