73. rocznica Akcji Mitropa w Szaniawach
3 października 1946 r. w Szaniawach-Poniatach koło Trzebieszowa kilkudziesięcioosobowy oddział AK-WiN pod dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. Kurzawa zatrzymał Mitropę, wojskowo-dyplomatyczny pociąg radziecki kursujący na trasie Moskwa-Warszawa-Berlin.
Bez jednego wystrzału ok. 50 osobowy oddział partyzancki rozbroił i pozbawił mundurów ponad 200 czerwonoarmistów, w tym pięciu generałów i kilku wysokich rangą funkcjonariuszy NKWD jadących na naradę wojskową do Warszawy. Tak rozbrojonych sowietów puszczono wolno. Akcja odbiła się szerokim echem w kraju, opisywały ją również agencje światowe. NKWD zarządziło natychmiastowy odwet ściągając na Lubelszczyznę ogrom wojska. Oddział partyzancki został rozbity już trzy dni później, w bitwie pod Kiełbaskami przez ogromne siły NKWD, KBW, UB i MO.
W niedzielę 29 września 2019 r. odbyły się uroczystości upamiętniające 73. rocznicę Akcji Mitropa. Do Szaniaw przybyła m.in. delegacja żołnierzy Wojska Polskiego z Dęblina i Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego z Siedlec, liczne poczty sztandarowe oraz przedstawiciele ŚZŻ AK Okreg Warszawa Wschód, Koło Łuków, Koło Trzebieszów, członkowie Związku Polskich Spadochroniarzy XXVII Oddział w Siedlcach oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Rajd Katyński.
Uroczystości pod pomnikiem poprzedziła Msza św. Eucharystii przewodniczył ks. prałat płk Sławomir Niewęgłowski.
Na uroczystość przybyli:
- Poczty sztandarowe z pocztem sztandarowym Szkoły Podoficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie na czele.
- Kapłani
– ks. płk. Prałat Sławomir Niewęgłowski, który sprawował Msze Świętą w Szaniawach
– Ks. Kan. Jan Grzesiuk Proboszcz parafii Szaniawy,
– ks. Bogumił Lempkowski, który przybył wraz z grupą rowerową IV Rajdu Rowerowego Szlakiem Pamięci Żołnierzy Niezłomnych AK WIN Obwód Łuków – Kiełbaski-Szaniawy. Ks. Bogumił odprawił Eucharystię w Kiełbaskach dla uczestników rajdu rowerowego.
– Ks. Andrzej Majchrzak proboszcz parafii Celiny, - Krzysztof Głuchowski – Poseł na Sejm RP
- w imieniu Stanisława Gogacza Senatora RP – Łukasz Szymański
- w imieniu Wojewody Lubelskiego – Małgorzata Bogusz Dyrektor Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej
- w imieniu Starosty Łukowskiego Dariusza Szustka: Jacek Krzyszczak – Wice Przewodniczący Rady Powiatu Łukowskiego, Lucjan Szekalis Kierownik Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Łukowie
oraz Józef Głuchowski Radny Powiatu Łukowskiego - Grzegorz Wawryniuk Przewodniczący Rady Gminy Huszlew
- Andrzej Nurzyński Przewodniczący Rady Gminy Trzebieszów oraz przybyli radni RG Trzebieszów.
- Mirosław Szekalis Wójt Gminy Trzebieszów, kierownicy gminnych jednostek organizacyjnych oraz sołtysi.
- Wojsko Polskie reprezentowali:
– mjr. Krzysztof Woźniak Szef Wydziału Rekrutacji Wojskowej Komendy Uzupełnień w Białej Podlaskiej , który reprezentował Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Lublinie
– Orkiestra Wojskowa w Siedlcach pod batutą plutonowego Michała Kryńskiego - przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy AK Okreg Warszawa Wschód: Skarbnik: Wiesław Studziński i Sekretarz: Elżbieta Lipińska oraz licznie przybyli gości z Warszawy i z Rejonu Mazowsza
członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK Koło Łuków Łuków oraz członków Koła, Koło Trzebieszów, Koło Opoczniak - Konstanty Strus Honorowy Obywatel Gminy Trzebieszów oraz uczestnicy Rajdu rowerowego Kiełbaski-Szaniawy.
- Członkowie Związku Polskich Spadochroniarzy XXVII Oddział w Siedlcach
- Członkowie Międzynarodowego Stowarzyszenia Rajd Katyński
- Rodziny uczestników tamtych wydarzeń: m.in.
– rodzina śp. Franciszka Michaluka ps. Polny
– Rodzina śp. Zygmunta Radźko ps. Alina
– Rodzina por. Józefa Matusza PS. Lont – twórcy i pierwszy dowódca Oddziału zbrojnego WiN Obwód Łuków
– Rodzinę porucznika Tadeusza Marczuka ps. Kurzawa – dowódcy oddziału AK-WIN - Przedstawiciele Gazety Polskiej w tym Pan Bogusław Domaszewski jeden z inicjatorów zachowania pamięci o Akcji Mitropa.
- Media: Katolickie Radio Podlasia, Radio Lublin, Echo Katolickie.
- Delegacje szkół Gminy Trzebieszów, mieszkańcy Gminy Trzebieszów a szczególnie mieszkańcy Szaniaw-Poniat i Szaniaw-Matys
- FOTOGALERIA – MSZA ŚW. Szaniawy
- FOTOGALERIA – uroczystość pod pomnikiem MITROPA
- FOTOGALERIA – szlakiem z Łukowa do Szaniaw przez Uroczysko Baran
- FOTOGALERIA – IV Rajdu Rowerowego Szlakiem Pamięci Żołnierzy Niezłomnych AK WIN Obwód łuków – Kiełbaski-Szaniawy
Podczas uroczystości w imieniu Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Lublinie mjr. Krzysztof Woźniak Szef Wydziału Rekrutacji Wojskowej Komendy Uzupełnień w Białej Podlaskiej przekazał na ręce przedstawiciela rodziny, pana Jerzego Płudowskiego, patent oficerski + ppor Antoniego Dołęgi podpisany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.
Przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Warszawa Wschód wręczyli także dyplomy uznania za działalność na rzecz SZŻ AK przedstawicielom Gminy Trzebieszów Wójtowi Mirosławowi Szekalis i Sekretarzowi Gminy Sławomirowi Smolakowi.
W uroczystości nie zabrakło także uczestników IV Rajdu Rowerowego Szlakiem Pamięci Żołnierzy Niezłomnych AK WIN Obwód Łuków, którym przewodził nas honorowy mieszkaniec Pan Konstanty Strus. Grupa wyruszyła z Kiełbasek o Szaniaw.
Dla uczestników rajdu w Kiełbaskach Mszy Świętej przewodniczył ks. Bogumił Lempkowski.